Angelique via Utrecht (NL)

ANGELIQUE ONTMOETEN OP HET STATION IN BUNNIK

Het was een typisch Nederlandse grijze dag. Geen regen, geen zon. De trein had net het station van Utrecht verlaten, op weg naar Bunnik. Nog maar een paar minuten verwijderd van mijn weerzien met Angelique. De laatste keer dat ik haar zag, was 25 jaar geleden, toen ze mij bezocht in San Francisco.

De laatste keer dat ik in Nederland was, bestond de gulden nog en heerste er Nederlandse vrijheid. Nu, zoveel jaren later terugkerend, was de munt in euro’s en de culturele munt in lockdowns, mondkapjes en QR-codes. De Nederlandse soevereiniteit en vrijheid hadden klappen gekregen, maar dit keer van binnenuit.

Toen de trein stopte in Bunnik, bevond mijn coupé zich het verst van het perron. Bij het uitstappen zag ik in de verte een silhouet naar me zwaaien. Het was Angelique. Ze was geheel in het zwart gekleed, met een lange regenjas die leek op een cape en een breedgerande zwarte hoed. Even waande ik me in een van die Zorro-achtige Sandeman-reclames waarop ik als jongen in Nederland opgroeide. Het was mysterieus, net als mijn langdurige, verre vriendschap met Angelique. Ik liep naar haar toe en met elke naderende stap werd alles helderder; haar lange, blonde haar werd steeds opvallender. Angelique stond fier overeind. Ze was Nederlands.

Sandeman Port

Ik had een kleine koffer achter me aan rollen en net toen ik die losliet om haar te omhelzen, gaf ze me snel een fist-bump met haar zwarte leren handschoen en zei: “Helaas, dit is alles wat we kunnen doen.”

Ik was verbijsterd door de kille begroeting, maar verborg mijn ongeloof achter een stoïcijns gezicht terwijl ik Angelique naar haar auto volgde. Terwijl zij oppervlakkig bleef praten, bleef ik denken: na al die jaren en gedeelde ervaringen begroet ze me met een fist-bump?

Eenmaal in haar auto vroeg ik me af of Angelique echt geloofde in al die corona-hysterie. Zo ja, waarom droeg ze dan geen mondkapje? En waarom had ze me uitgenodigd om bij haar te overnachten? Het sloeg nergens op.

Wat ik Angelique niet had verteld, was dat ik een reservering had in een lokaal hotel. En nu had haar koude fist-bump me koude voeten bezorgd. Ik overwoog dat het beter zou zijn om in een hotel te verblijven en mijn eigen ruimte te hebben.

Dus toen Angelique begon te rijden, vertelde ik haar over mijn hotelreservering, maar ze schrok en zei dat ze alles al had geregeld voor mijn overnachting. Ze vroeg me eerst haar huis te bezoeken voordat ik een beslissing nam. Ik stemde toe, denkend dat ik misschien te snel had geoordeeld.

In haar huis liet ze me de kamer zien die ze voor me had klaargemaakt; die van haar zoon, die voor zijn studie was vertrokken. Alles was netjes ingericht, en ik voelde me verplicht te blijven. Angelique belde het hotel en annuleerde mijn reservering.

We aten lunch in haar keuken en tot mijn vreugde had Angelique Noordzee-haring voor me gekocht. Na de lunch maakten we een lange wandeling door de Nederlandse weilanden achter haar huis. Ik voelde me gezegend weer op Nederlandse bodem te zijn.

Teruggekomen bood ze me een biertje en chips aan, mijn favoriete combinatie… en toen kwam het onderwerp vaccinaties ter sprake.

Op een gegeven moment vertelde ik Angelique over de marechaussee op Schiphol die me vroeg of ik gevaccineerd was. Ik vond dat verrassend, want ik dacht dat Nederlanders nuchterder waren over het coronabeleid dan Amerikanen. Amerikanen leken gehypnotiseerd door alles wat de nieuwsmedia hen vertelden. Ik had te vaak gemaskerde mensen in paniek de straat over zien rennen, bang voor naderende voetgangers. Het deed me denken aan een aflevering van Rod Serlings Twilight Zone.

Ironisch genoeg was het juist het Nederlandse politieke verzet tegen de lockdowns en QR-codes dat me inspireerde om weer naar Nederland te komen. Uit wat ik las in de Nederlandse media, was er een sterke filosofische beweging tegen het coronabeleid van de regering. Ik was onder de indruk van Thierry Baudet en Gideon van Meijeren van de FVD-partij. Zij daagden niet alleen de “wetenschap” uit, maar ook de decreten die de vrijheid van het volk opschortten in naam van “volksgezondheid”. Het meest indrukwekkend was hun verzet tegen de overheidsmandaten op morele en grondwettelijke gronden.

In de Verenigde Staten kon geen enkele politicus het zo verwoorden. Het beste wat sommige Amerikaanse politici zeiden was: “Nou, ik raad vaccinatie sterk aan, maar het moet een keuze zijn.” Maar dat was geen argument dat de vrijheid van mensen zou terugwinnen. Bovendien zwegen veel zogenaamde Amerikaanse “grondwetgeleerden” of pleitten ze zelfs voor straf voor wie niet meewerkte aan de nieuw gecreëerde draconische wetten. De hele wereld leek op zijn kop te staan.

Plotseling leek het alsof democratisch gekozen regeringen heersers waren geworden.

Nu had de overheid alle rechten en het volk slechts incidentele privileges. De “vrijheden” van de mensen waren nu afhankelijk van schommelende overheidsstatistieken die de overheid zelf bijhield, definieerde, berekende en controleerde. Zo zag ik het althans.

Thierry Baudet, Forum voor Democratie (FVD)

Ik had mijn gedachten nog niet met Angelique gedeeld, maar terwijl ik mijn bier dronk, vertelde ik haar wel dat ik verrast was dat ik een paar weken voor mijn aankomst in Nederland geen coronatest hoefde te laten zien, en ineens wel. De ene dag werd de VS als veilig land beschouwd, de volgende dag zei de EU van niet. De ene dag moesten Amerikanen in Nederland in quarantaine, de volgende dag niet, enzovoort.

Maar Angelique leek niet geamuseerd of geïnteresseerd in wat ik zei. Ik probeerde haar nieuwsgierigheid te wekken door te zeggen dat veel coronabeleid fout en belachelijk was, zoals de nat/droog-zandregel. Ik legde uit dat tijdens de lockdowns in Californië mensen niet op het droge zand van het strand mochten zitten (en werden gearresteerd), maar wel in het natte zand langs de kust mochten lopen. En dat werd allemaal “wetenschap” genoemd.

Maar geen van deze ironieën leek Angelique te boeien. Ze keek me alleen maar blanco aan en vroeg toen waarom ik niet gevaccineerd was. Toen ik uitlegde dat ik geloofde dat natuurlijke immuniteit beter was dan vaccins, stemde ze met tegenzin in, maar zei dat gevaccineerde mensen niet ernstig ziek zouden worden als ze besmet raakten met het coronavirus. Ik antwoordde dat de meerderheid van de gehospitaliseerden gevaccineerd was. Angelique vroeg me toen of ik een “anti-vaxxer” was, waarop ik zei dat ik niet tegen vaccins was, maar mijn zorgen had over het covid-vaccin omdat ik niet geloofde dat het bewezen effectief en veilig was. Angelique keek weg, zweeg even en zei dat ze naar boven moest.

Toen ze enkele minuten later terugkwam, zei ze op een beheerst kalme toon dat ze extreem boos was en dat ik niet in haar huis mocht overnachten. Toen ik vroeg of dat kwam door mijn standpunten over de coronamaatregelen, bevestigde ze dat. Toen ik zei dat ik openstond om naar haar te luisteren, weigerde ze haar gedachten toe te lichten. Haar besluit stond vast en leek onomkeerbaar.

Twee uur eerder had ze me nog met een fist-bump begroet, en nu stond ze op het punt me de deur te wijzen.

Enkele minuten later reed Angelique me naar het Postillion Hotel en belde ze om te vragen of ze mijn reservering kon “onterugroepen”, terwijl ze mij tot een “unperson” had gedegradeerd.

Becoming an "Unperson" for corona "wrongthink"

We wisselden geen woorden tijdens de rit naar het hotel. Ik keek alleen maar door de voorruit en vroeg me af op welk punt in haar leven Angelique haar menselijkheid had verloren. En dan te bedenken dat zij een lecturer was in 'medische ethiek' ... De wereld stond inderdaad op zijn kop.

Maar toen bedacht ik me: de Angelique die ik me herinnerde had nooit een duidelijke eigen overtuiging en vermeed altijd controverses. Ze was altijd erg bezig met hoe anderen haar zagen. Ooit probeerde ik een luchtig politiek gesprek met haar te voeren, en ze zei dat we niet echt over politiek konden praten omdat we daar niet voor waren opgeleid. Ik vond dat toen een vreemd antwoord, en dat vind ik nog steeds. Waarom mochten we niet deelnemen aan onze eigen gedachten? Waarom moesten we daarvoor gecertificeerd zijn?

Als kind in Nederland was ik een middelmatige leerling, terwijl Angelique het elitaire Atheneum volgde en daarna aan Nederlandse universiteiten studeerde. Ze had een “prestigieuze” opleiding en haar sociale kring bestond uit hooggeplaatste academici.

Angelique leek te geloven, op basis van haar academische status of positie, denk ik, dat ze geen reden of rationele discussie hoefde te voeren. Ze leek te denken dat ze het morele gelijk aan haar zijde had door haar academische credentials. Het kwam in me op dat als Angelique zo veel beter opgeleid was dan ik, en als ze echt een goed mens was, waarom hielp ze me dan niet de waarheid te vinden?

Waarom legde ze mijn fouten niet uit? Waarom wees ze me niet de weg?

Angelique en ik kwamen allebei uit bescheiden milieus, maar Angelique werd altijd door haar moeder aangemoedigd om op te klimmen naar hogere sociale kringen. Haar huwelijk en vriendschappen waren grotendeels gebaseerd op deze criteria. Dit soort klassenbewustzijn is gebruikelijk in de Nederlandse samenleving.

Veel daarvan heeft te maken met het Nederlandse kastenstelsel dat nog steeds inherent is aan de cultuur. In Nederland lijkt de overheid vooral te bestaan voor de koninklijke familie en de eliteklasse. Het bestaan en de rechtvaardiging van de monarchie zijn gebaseerd op stamboomsuperioriteit en een hogere sociale status. De grootste cheerleaders van de Nederlandse royals zijn de media, politici en de high society.

Ironisch genoeg praten de Nederlanders veel over gelijkheid, maar hun cultuur is nog steeds geworteld in een kastenstelsel. De Nederlandse monarchie en de politieke-media-elite geven de arbeidersklasse les over “diversiteit” en “gelijkheid”, terwijl ze tegelijkertijd nieuwkomers prijzen als somehow deugdzamer. Zo lijkt de Nederlandse elite haar macht te behouden; het is een moderne vorm van “verdeel en heers”.

Koning Willem-Alexander geeft de arbeidersklasse een lezing over 'gelijkheid' en 'diversiteit'

Ik ontmoette Angelique voor het eerst in 1986 in een café tegenover het treinstation in Leeuwarden, Friesland. Ik was daar met mijn date, Jacqueline, en net toen we gingen zitten, kruisten mijn ogen die van een elegante jongeman die ik meteen herkende. Zijn naam was Ronald van Blanken en we zaten samen op de LDS (Lagere Detail Handel School) in Leeuwarden. Hij was met Angelique. Enkele uren later dronken we allemaal koffie in Angelique’s huis in Franeker, waar haar moeder, Rita, Ronald en mij kleine sigaren aanbood terwijl ze vragen stelde over mijn vader, wiens appartement slechts een voetbalveld verderop lag.

Enkele weken later, na mijn terugkeer naar de VS, schreef Angelique me een brief waarin ze vertelde dat mijn vader en haar moeder elkaar hadden ontmoet en verliefd waren geworden. Ze waren bijna 20 jaar samen tot mijn vader stierf in 2005.

Over mijn vader: als tiener werd hij tijdens de Tweede Wereldoorlog gevangengenomen en gedwongen te werken in een Duitse wapenfabriek, maar hij ontsnapte en liep helemaal terug naar Franeker. Zijn beste vriend was Wijtse Vlietstra. Beide mannen, afkomstig uit de arbeidersklasse, werden zeer succesvol door hard werken en waren berucht in Franeker. Mijn vader werd een internationaal kunsthandelaar en Wijtse de eigenaar van een groot glazenwassersbedrijf.

Toen we bij het hotel aankwamen, haalde ik mijn koffer uit de achterbak en liep naar de lobbydeur. Angelique stond bij de auto, schijnbaar beledigd dat ik geen afscheid van haar nam, hoewel zij mij net haar huis uit had gezet. Toen ik bij de receptie stond en omkeek, zag ik Angelique nog in haar auto zitten. Even later, toen ik weer keek, was ze weg. En daarmee ook onze vriendschap.

Postillion Hotel Utrecht Bunnik